Τα βασικότερα συμπεράσματα που αφορούν το σύνολο των 18 χωρών [1] που συμμετέχουν στο θεματικό δίκτυο είναι τα εξής:
1. Δυσανάλογη κάλυψη ηλικιακών ομάδων
Δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στους εφήβους και πραγματοποιούνται ελάχιστες έρευνες για παιδιά δημοτικού ή μικρότερα παρά το γεγονός ότι στις ηλικίες αυτές οι τεχνολογίες σύνδεσης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες.
Αριθμός ερευνών ανά ηλικιακή ομάδα σε σύνολο 18 χωρών:
0-5 ετών: 18
6-8 ετών: 53
9-11 ετών: 111
12-14 ετών: 165
15-17 ετών: 168
18+ ετών: 107
Στην Ελλάδα από το 2000 και μέχρι τον Ιούλιο του 2007 είχαν συγκεντρωθεί 29 έγκυρες έρευνες (ο κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός/ επικαιροποιείται συνεχώς). Μόνο 8 από αυτές έχουν ασχοληθεί αποκλειστικά με παιδιά. οι δε περισσότερες από αυτές αφορούν τις ηλικιακές ομάδες 11-12 και 15-19. Μόλις μία έρευνα έχει γίνει για παιδιά μέχρι 6 ετών.
2. Ελάχιστες πρωτοβουλίες για έρευνα από τον ιδιωτικό τομέα. τις ΜΚΟ οργανώσεις αλλά και από τον ακαδημαϊκό τομέα
Στην Ελλάδα οι έρευνες χρηματοδοτούνται κατά κύριο λόγο ή από το κράτος (45%) ή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (52%). Από τις 29 έρευνες που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα. καμία έρευνα γύρω από τη σχέση παιδιών και νέων με τις νέες τεχνολογίες δεν έχει πραγματοποιηθεί με χρηματοδότηση ερευνητικών κέντρων. μη κυβερνητικών οργανώσεων. καταναλωτικών οργανώσεων.
3. Ανάγκη για διεύρυνση της θεματικής ατζέντας τέτοιων ερευνών
Η θεματική ατζέντα των ερευνών που έχουν συγκεντρωθεί πανευρωπαϊκά από το EU Kids Online απαρτίζεται κυρίως από στοιχεία πρόσβασης στο διαδίκτυο (τύπο σύνδεσης. δημογραφικά στοιχεία κ.α.) και λιγότερο από τους κινδύνους που ελλοχεύουν στις τεχνολογίες σύνδεσης. Στην πλειοψηφία τους οι έρευνες ρίχνουν φως στο δημογραφικό προφίλ των χρηστών των νέων τεχνολογιών. Η ασφαλής χρήση των τεχνολογιών αυτών και οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθενται οι χρήστες τους διερευνώνται αποσπασματικά. Παρατηρείται επίσης ότι η ατζέντα των θεμάτων των ερευνών που αφορούν στους πιθανούς κινδύνους που ενυπάρχουν στη σχέση παιδιών και νέων με τις νέες τεχνολογίες καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις τάσεις που κυριαρχούν στην κοινωνία. ακόμη και από τις εκρήξεις πανικού που παρατηρούνται στα ΜΜΕ. Κατά συνέπεια το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην πορνογραφία. στις επαφές με αγνώστους. τη βία κ.λπ. Η θεματολογία των ερευνών διαμορφώνεται σε πολύ μικρότερο βαθμό από πραγματικά περιστατικά που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες. είτε εγκληματικής φύσης (περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης. ή απαγωγών) είτε ιατρικής φύσης (λ.χ. περιστατικά αυτοκτονιών ή προσπαθειών αυτοτραυματισμού). Επιπλέον στη θεματολογία δεν αντανακλώνται επαρκώς οι ανησυχίες των ίδιων των παιδιών και των νέων (σε τέτοια περίπτωση θα δίνονταν μεγαλύτερη έμφαση στην παρενόχληση. την κλοπή ταυτότητας. και την ανεπιθύμητη αλληλογραφία.)
Συγκεκριμένα στην Ελλάδα:
- 38% των ερευνών αφορούν τον τρόπο πρόσβασης στο Διαδίκτυο ενώ μόλις το 10% (3 έρευνες) εξετάζουν τις ικανότητες/γνώσεις του πληθυσμού στη χρήση του Διαδικτύου. Επιπλέον υπάρχει ελάχιστη διαθέσιμη έρευνα για την ερμηνεία και την αξιολόγηση του online περιεχομένου.
- Δεν υπάρχει καμία έρευνα για τον αλφαβητισμό των γονέων στα νέα μέσα και για τη στάση τους απέναντι στις νέες τεχνολογίες
- Μόλις μια έρευνα εξετάζει τις ανησυχίες των γονέων για τις διαδικτυακές τεχνολογίες και δύο έρευνες αφορούν την επαγρύπνηση των γονέων για τους κινδύνους του διαδικτύου.
- Οι περισσότερες έρευνες εστιάζουν στο διαδίκτυο αποκλειστικά μέσω του Η/Υ και αγνοούν άλλες πλατφόρμες όπως τα κινητά και τις κονσόλες παιχνιδιών.
- Οι περισσότερες έρευνες αφορούν ακόμα τις εφαρμογές του Web 1.0 και όχι τις εφαρμογές του Web 2.0. (Υπάρχουν μόλις 2 έρευνες για τη χρήση ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης από τα Ελληνόπουλα.)
Σας παραθέτουμε τα αναλυτικά στατιστικά στοιχεία. όπως προκύπτουν από το θεματικό δίκτυο EU Kids Online:
|
Θέματα που αφορούν τα παιδιά
|
Ποσοστό
|
Αρ. Ερευνών
|
Μ.Ο. ερευνών στις 18 χώρες
|
|
Πρόσβαση σε online τεχνολογίες
|
38%
|
11
|
11.8
|
|
Χρήση Διαδικτύου
|
52%
|
15
|
16.3
|
|
Ενδιαφέροντα και δραστηριότητες online
|
14%
|
4
|
8.05
|
|
Ικανότητες χρήσης Διαδικτύου
|
10%
|
3
|
6.6
|
|
Τρόπος ερμηνείας online περιεχομένου
|
3%
|
1
|
2.1
|
|
Δημιουργία περιεχομένου online
|
3%
|
1
|
1.8
|
|
Ανησυχίες και απογοητεύσεις
|
3%
|
1
|
3.6
|
|
Στρατηγικές για αναζήτηση πληροφοριών
|
0%
|
0
|
2
|
|
Εκπαίδευση μέσω Διαδικτύου
|
31%
|
9
|
2.8
|
|
Online παιχνίδια
|
7%
|
2
|
3.7
|
|
Παιχνίδι ταυτότητας [2]
|
3%
|
1
|
2.8
|
|
Αναζήτηση συμβουλών στο Διαδίκτυο
|
3%
|
1
|
1.7
|
|
Συμμετοχή στα κοινά μέσω διαδικτύου
|
0%
|
0
|
1.2
|
|
Κοινωνική δικτύωση
|
7%
|
2
|
4.5
|
|
Διαφορές στη χρήση ανάλογα με το φύλο
|
14%
|
4
|
5
|
|
Συνέπειες από τη χρήση του Διαδικτύου
|
7%
|
2
|
3.5
|
|
Θέματα που αφορούν τους γονείς
|
Ποσοστό
|
Αρ. Ερευνών
|
Μ.O. ερευνών στις 18 χώρες
|
|
Γνώσεις των γονέων
|
10%
|
3
|
4.3
|
|
Μέτρα προστασίας που λαμβάνουν οι γονείς
|
10%
|
3
|
5.2
|
|
Αντίδραση των παιδιών στα μέτρα προστασίας
|
0%
|
0
|
1.7
|
|
Αλφαβητισμός στα Μέσα
|
0%
|
0
|
1.3
|
|
Επαγρύπνηση των γονέων για τους κινδύνους
|
7%
|
2
|
3.2
|
|
Αποτελεσματικότητα φίλτρων και άλλων τεχ/γιών
|
3%
|
1
|
1.4
|
|
Στάση των γονέων προς τις online τεχνολογίες
|
0%
|
0
|
1.9
|
|
Ανησυχίες των γονέων για τις τεχ/γίες σύνδεσης
|
3%
|
1
|
2.3
|
|
Ικανότητες των γονέων
|
14%
|
4
|
3.2
|
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αναφορά του EU Kids Online μπορείτε να επικοινωνείτε με την υπεύθυνη στην Ελλάδα:
Δρ. Λίζα Τσαλίκη. Λέκτορας
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ
Τι είναι ο Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου
Ο Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου λειτουργεί στο πλαίσιο της εκστρατείας επαγρύπνησης και ενημέρωσης για ασφαλέστερο Διαδίκτυο Safer Internet η οποία υλοποιείται υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του προγράμματος πλαισίου Safer Internet Plus.
Στόχος της εκστρατείας Safer Internet είναι να επαγρυπνήσει όλους τους Έλληνες και να τους ενημερώσει για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να προστατευθούν αλλά και να προστατεύσουν αποτελεσματικά τα παιδιά τους από τους κινδύνους που εγκυμονούν στις νέες διαδραστικές τεχνολογίες. όπως είναι το διαδίκτυο ή το κινητό τηλέφωνο. Αυτό επιτυγχάνεται με την υλοποίηση πλειάδας πολυμορφικών εκδηλώσεων και δράσεων που δρομολογούνται σε διετή βάση. Οι δράσεις εναρμονίζονται με τα αποτελέσματα των ερευνών του Ευρωβαρόμετρου όπως και Εθνικών ερευνών που αφορούν το διαδίκτυο και την κινητή τηλεφωνία. τη γνώση ή άγνοια των κινδύνων και τη σωστή χρήση του. έτσι ώστε οι ενέργειες που υλοποιούνται να έχουν το μέγιστο αποτέλεσμα.
Στοιχεία επικοινωνίας: Δρ. Βερόνικα Σαμαρά. Επικεφαλής Ελληνικούς Κόμβου Ασφαλούς Διαδικτύου
Τηλ. 210 8033400 email: info@saferinternet.gr
[1] Αυστρία. Βέλγιο. Βουλγαρία. Γαλλία. Γερμανία. Δανία. Εσθονία. Ελλάδα. Ηνωμένο Βασίλειο. Ισπανία. Ισλανδία. Νορβηγία. Ολλανδία. Πολωνία. Πορτογαλία. Σουηδία. Σλοβενία. Τσεχία
[2] Η εικονική ταυτότητα που παρουσιάζει κανείς στο Διαδίκτυο. λέγοντας ψέματα για την ηλικία του. τα φυσικά του χαρακτηριστικά κ.α.
